Saga rave-menningarinnar á níunda áratugnum.
Frá neðanjarðarhreyfingu til stærstu hátíða heims – saga rave-menningarinnar og áhrif hennar á tónlistarsenuna í dag
Rætur rave-menningarinnar
Rave-menningin átti sér uppruna á níunda áratugnum, fyrst og fremst í Bretlandi og Bandaríkjunum. Hún spratt upp úr neðanjarðarhreyfingum sem tengdust House og Techno tónlist. Í Chicago þróaðist House tónlist og í Detroit kom Techno fram, sem mótaði framtíð danstónlistar á heimsvísu. Þessi tónlist var leikinn á yfirgefnum svæðum og iðnaðarhúsum þar sem DJ-ar buðu upp á kraftmikla stemningu sem fékk fólk til að sökkva sér í tónlistina langt fram á nótt.
Fyrsta rave-partíið
Þótt erfitt sé að segja nákvæmlega hvar fyrsta rave-partíið var haldið, eru margir sammála um að það hafi átt sér stað í Bretlandi á miðjum níunda áratugnum. Þessi ólöglegu partí voru haldin í yfirgefnum húsum og iðnaðarsvæðum og stóðu oft fram á morgun. DJ-ar spiluðu samfleytt í marga klukkutíma, og skapaði þetta einstaka stemningu þar sem tónlistin var aðalatriðið og dansinn var allsráðandi. Þessi upphafssaga rave-menningarinnar átti eftir að mynda grunn að hátíðum eins og Tomorrowland og Electric Daisy Carnival í dag.
Plötusnúðar sem skilgreindu bylgjuna
Plötusnúðar eins og Frankie Knuckles, Derrick May og Carl Cox voru meðal þeirra sem lögðu grunninn að rave-menningunni. Þeir fluttu rafræna tónlist úr neðanjarðarhreyfingum inn í almenna vitund með kraftmiklum settum sínum og djúpri tengingu við áheyrendur. Þessi tónlist virkaði eins og ósýnilegt lím sem sameinaði fólk óháð félagslegri stöðu eða bakgrunni og skapaði nýja tegund samfélags á dansgólfinu.
Frankie Knuckles, þekktur sem „guðfaðir house-tónlistar“, átti ómælda þýðingu í þróun dans- og klúbbamenningar á níunda áratugnum. Með útgáfum sínum og DJ-settum í Chicago setti hann tóninn fyrir house-tónlist og byggði upp arfleifð sem á ennþá erindi í dag. Lagið „Your Love“ eftir Frankie Knuckles er ein af grundvallarstoðum house-tónlistar og hefur haft mikil áhrif á þróun dansmenningar. Your Love“ var algjörlega byltingarkennt á sínum tíma og stendur enn sem eitt af áhrifamestu house-lögum sögunnar.
Farsímar og nostalgía rave-menningarinnar
Þeir sem fæddir eru eftir 1990 munu líklega aldrei upplifa hina ótrúlegu stemningu upprunalegra rave-partía. Á þessum tíma voru ekki til snjallsímar sem trufluðu upplifunina. Fólk var þar til að dansa, vera í núinu og njóta tónlistarinnar. Þetta var tími þar sem áheyrendur sameinuðust við tónlistina í óskrifaðri sátt. Í dag, með tilkomu farsíma og samfélagsmiðla, hefur upplifunin breyst. Nú er fólk oft að mynda atburði í stað þess að upplifa þá til fulls. Margir segja að þessi breyting hafi dregið úr tilfinningalegum tengingum sem áður voru á slíkum viðburðum.
Leyndin á bak við rave-menninguna, fréttir um staðsetningar og upplifun utan við hefðbundin norm
Í árdaga rave-menningarinnar, áður en rave-hátíðir urðu almennt samþykktar og stóðu yfir á löglegum stöðum, voru þessar viðburðir haldnir í laumi og með mikilli leynd. Rave-hátíðir voru andspyrnuhreyfing gagnvart kerfinu, óleyfilegar allnætur danspartí sem voru skipulögð í grassroots-stíl. Staðsetning hátíðanna var oftast leynileg fram á síðustu stundu og upplýsingarnar voru dreifðar á margvíslegan hátt til að forðast afskipti lögreglu.
Algengt var að fólk fékk upplýsingar um staðsetningu hátíðarinnar með leynilegum símsvörum, sms-skilaboðum, sérstökum boðskortum eða jafnvel á lokaðri vefsíðu. Þetta var nauðsynlegt vegna þess að lögreglan hafði oft afskipti af þessum viðburðum, meðal annars vegna þess að ólögleg vímuefni voru oft notuð. Þessi leynd stuðlaði að því að skapa spennandi andrúmsloft, þar sem þátttakendur upplifðu sig fjarlæga frá hefðbundnu samfélagslegu eftirliti og reglu.
Á þessum tímum gátu staðirnir verið allt frá yfirgefnum vöruhúsum, túnflötum í sveitinni eða jafnvel neðanjarðarstöðum sem buðu upp á tíu tíma langar partíviðburði. Þrátt fyrir að stórir löglegir viðburðir hafi síðar orðið normið á 2000-tímabilinu, viðhalda sumir undirdjúpaviðburðir enn þessari leynd, með „after-hours“ klúbbum og útihátíðum sem leggja mikla áherslu á skrautlega hönnun og kraftmikla sjónræna þætti.
Rave-menning á stórhátíðum í dag
Þrátt fyrir breytingar í menningunni hefur rave menningin ekki horfið. Stórar hátíðir eins og Tomorrowland og Ultra Music Festival halda áfram að fagna danstónlistinni, og margir leita til þeirra til að upplifa afskaplega áþreifanlega tengingu við tónlistina. Á þessum hátíðum sjáum við líka að plötusnúðar eins og Carl Cox, Paul Oakenfold og Richie Hawtin, sem voru frumkvöðlar á sviðinu, halda enn uppi merkjum rave-menningarinnar.
Tomorrowland er ein stærsta og vinsælasta raftónlistarhátíð heims, haldin árlega í Belgíu. Hátíðin hefur orðið tákn fyrir endurkomu stórra, skipulagðra rafrænna dansviðburða sem halda í gamla rave-stemningu en með nútímalegum blæ. Hún er þekkt fyrir stórbrotna sviðshönnun, ljósasýningar og kraftmikið andrúmsloft, þar sem plötusnúðar úr fremstu röð koma fram fyrir þúsundir aðdáenda. Í samhengi við umfjöllunina okkar um rave-menninguna og sögu hennar, er Tomorrowland fullkomið dæmi um hvernig stórar hátíðir hafa tekið við hlutverki leynilegra rave-viðburða síðustu aldar. Við erum að vinna að spennandi umfjöllun um þessa einstöku hátíð sem mun birtast fljótlega – fylgist með!
Áhrif samfélagsmiðla á nútímarave
Þrátt fyrir að tónlistin hafi haldið sér, þá hefur menningin breyst verulega með tilkomu samfélagsmiðla. Rave-hátíðir hafa orðið meira sjónrænar og síður byggðar á hreinni upplifun dansins. Fólk er oft með símtækin á lofti, að mynda og deila atburðunum í stað þess að dansa frjálst við tónlistina. Þetta hefur leitt til ákveðins missis á þeirri djúpu tengingu sem rave-partíin á níunda og tíunda áratugnum sköpuðu. Engu að síður er arfleifð rave-menningarinnar sterk, þar sem ný kynslóð leitar enn að því að skapa þessa dýpri tengingu við tónlist og dansgólfið.
Rave-menningin hefur breytt heiminum á margan hátt og er enn lifandi, þó hún sé ekki eins neðanjarðar og áður. Tónlistin, sem var áður hluti af félagslegri uppreisn, er nú meginhluti stórra hátíða sem laða að sér milljónir manns ár hvert.
Áhrif samfélagsmiðla á nútímarave
Þó margir tengi orðið "rave" við lok áttunda og níunda áratugarins, þá á það sér í raun merkilega sögu sem má rekja allt til 1950-1970. Í lok fimmta áratugarins í London var orðið "rave" notað til að lýsa villtum og bohemskum partíum í Soho, þar sem beatnik-settið var á ferðinni. Djass-tónlistarmaðurinn Mick Mulligan, sem var þekktur fyrir að taka virkan þátt í þessum villtum gleðskap, var kallaður „konungur ravaranna.“ Árið 1958 tók Buddy Holly upp lagið "Rave On", sem lýsir brjálæðinu og æsingnum sem fylgdi tilfinningunni sem aldrei átti að enda. Á sjötta áratugnum varð orðið "rave" svo að almennum lýsingaorði yfir villtar partí, og fólk sem var þekkt fyrir að vera líflegt og félagslynt var kallað "ravers". Tónlistarmenn eins og Steve Marriott úr Small Faces og Keith Moon úr The Who kölluðu sig sjálfir "ravers" og efldu þannig enn frekar tengslin milli tónlistar og æsingsins sem fylgdi rave-partíum.
Þegar við horfum til þess hvernig rave-menningin hefur þróast frá þessum bohemsku gleðskap í London og upp í næturlangt partí þúsunda manna, getum við spurt okkur: Hvað varð um þessa menningu? Sumir segja að klúbba-menningin sé að deyja út, og í staðinn sé fólkið að leita í kaffihús og rólegri umhverfi til að njóta samanveru. Er þetta endalok rave-menningarinnar eða einfaldlega þróun hennar í nýjar áttir? Kannski ættum við að kafa enn dýpra í þessa merkilegu sögu – allt frá upprunalegu "ravernum" til daglegs lífs í dag.
Það er ljóst að þegar við lítum aftur á rætur þessara "ravera" og sjáum hvernig menningin hefur tekið á sig nýjar myndir, bæði í gegnum stóra dansviðburði á borð við Tomorrowland, og með fjölbreyttari formi félagslegrar menningar, þá er ljóst að saga rave-menningarinnar er enn langt frá því að vera lokið.
"Idris Elba's How Clubbing Changed the World" er frábær heimildarmynd fyrir þá sem hafa áhuga á rave-menningunni og næturklúbbamenningunni í heild sinni. Í þessari heimildarmynd fer Idris Elba yfir hvernig næturklúbbar og dansmenning hafa breytt tónlist, samfélagi og jafnvel tísku um allan heim. Myndin nær yfir allt frá árdögum klúbbasenunnar til rave-menningar og áhrif hennar á poppmenningu í dag. Hún er sérstaklega góð til að sjá stóru myndina af áhrifum næturklúbba á heimsmenningu.
Við mælum eindregið með henni fyrir þá sem vilja fá dýpri innsýn í hvernig clubbing, rave-menning og danssköpun breyttu heiminum.
