The Rolling Stones, samba og Satan: Upptakan sem breytti öllu
Jean-Luc Godard festi þetta á filmu í fullri lengd. Við ætlum að skoða hvernig lagið varð til, hverjir stóðu að baki því og hvers vegna það ótrúlegu fjaðrafoki.
Jean-Luc Godard með Rolling Stones við framleiðslu á Sympathy for the Devil (1968) / Mynd: Cupid Productions
Please allow me to introduce myself...
Með þeim orðum steig Rolling Stones inn í myrkari hluta sjöunda áratugarins og olli um leið heljarinnar fjaðrafoki. Lagið „Sympathy for the Devil“ er ekki aðeins eitt áhrifamesta verk sveitarinnar, heldur markaði það umbreytingu þar sem blóðheitar ástarsögur viku fyrir djöfullegan rytma og heimspekilega kaldhæðni. En þetta var ekki lag sem bara spratt upp. Þetta var ferli – langur, heitur samba.
Fræðileg heitara en helvíti
Mick Jagger sagðist hafa samið lagið undir áhrifum frá Bob Dylan upphaflega sem ljóðrænan kassagítarsöng. Keith Richards stakk upp á að þeir breyttu laginu aðeins “höfum þetta í samba eða... eitthvað.“
Þeir voru ekki vissir. En svo mætti djöfullinn í stúdíóið. Eins og Keith sagði síðar:
„Sympathy is quite an uplifting song. It’s just a matter of looking the Devil in the face. He’s there all the time. I’ve had very close contact with Lucifer. I’ve met him several times.“
Þeir tóku lagið 32 sinnum upp án þess að finna taktinn, þangað til Anita Pallenberg birtist í upptökubásnum og fór að raula „woo-woo“. Með þeirri setningu kviknaði neisti. Jimmy Miller, upptökustjóri, sagði:
„Anita was the epitome of what was happening at the time. She was very Chelsea.“
Úr varð lag sem umbreyttist úr dimmu ljóði í tribal, hypnotískan dans. Sambatakturinn tók völdin, á LSD?
Tell me baby, what’s my name?
Textinn dregur upp djöfulinn sem sögumann mannkynssögunnar: frá Kristi í Jerúsalem til fall Romanoff-ættarinnar, frá heimstyrjöldum til morðsins á Kennedy-bræðrunum. Þetta var á sama tíma og Vietnam-stríðið geisaði, Martin Luther King var myrtur og Frakkland logaði í uppreisn.
Fyrirmyndir textans eru augljósar: The Master and Margarita eftir Mikhail Bulgakov bók sem Marianne Faithfull rétti Mick og ljóðlist Baudelaire. Djöfullinn er ekki andstæða ljóssins heldur spegill þess.
Stúdíó, eldspúar, voodoo og Keith Richards
Jean-Luc Godard vildi fanga þetta umbreytingarferli á filmu. Myndin heitir One Plus One og sýnir sveitina í vinnunni. Mick á ferð með glósublokk, Keith við magnara, Charlie með djass-slagverk, Bill fylgir fyrirmælum, Brian einangraður á bak við hljóðmúra.
Keith spilar á bassann sem var óvanalegt fyrir hann á meðan Brian bætir við marakas og congas. Nicky Hopkins kemur með píanóið. Laglínan sjálf er leikin á Les Paul „Black Beauty“.
Satansspuni og söngleikjafræði
„Don’t forget him. If you confront him, then he’s out of a job.“ Keith Richards / Mynd: Cupid Productions
Viðtökurnar voru blandaðar. Prestafélög og siðapostular töldu lagið vera djöfladýrkun. Mick svaraði:
„It was only one song. It wasn’t like it was a whole album, with lots of occult signs on the back.“
Lagið er ekki lofgjörð. Það er áminning. Djöfullinn býr ekki í djúpinu – hann býr í okkur.
Arfleifð: Woo-woo sem aldrei deyja
„Sympathy for the Devil“ lifir enn. Það er spilað á tónleikum með eldgosi, hrópum og dramatík. En undir öllu heyrist það sem fékk allt til að smella: rödd kvennanna sem voru í kring – Anita, Marianne, Suki og fleiri – „woo-woo“ ekki sem upphrópun, heldur sem óvísur óttans.
Mynd: Mark and Colleen Hayward/Redferns
Sympathy for the Devil: Birting í kvikmyndum og þáttum
Sympathy for the Devil hefur haft mikil áhrif á menningu og tónlist, og lagið hefur birst í fjölmörgum kvikmyndum og sjónvarpsþáttum. Með þeim orðum "Please allow me to introduce myself..." hefur lagið birst í fjölmörgum áhrifamiklum verkinum sem staðfesta eiginleika þess sem eitt af stærstu hljóðverkum í sögu rokksins.
50 ára afmælisútgáfa Sympathy for the Devil (4K trailer)
Samfélags- og menningaráhrif í kvikmyndum og þáttum
Lagið hefur verið notað til að auka dramatík í mörgum kvikmyndum og sjónvarpsþáttum. Það hefur tengst sviðsetningu fyrir fjölmargar spennuþrungnar og djúpar senur, þar sem það verður bæði óhugnanlegt og vitsmunalegt. Áhrifa þessa lags má finna í myndum eins og The Devil’s Advocate (1997), þar sem lagið hjálpar til við að byggja upp það myrka og óróa sem einkenna myndina.
Það hefur einnig verið notað í þáttum eins og The X-Files, þar sem það tengist ógnvekjandi og yfirnáttúrulegum umfjöllunarefnum. Með þessum notkunum í kvikmyndum og þáttum hefur Sympathy for the Devil bæst við hinn mikla menningarsagnfræðilega arfleifð þess sem ekki aðeins rokkkafla, heldur einnig sem alhliða félagslega og menningarlega fyrirbæri.
